Kĩmanjaboi

Mũtaratara ũyũ wa gũtura kiugũ kĩa kĩmanjaboi kĩa Jeremy Bentham gĩacorirwo nl Willey Reveley mwaka wa 1791.

Kĩmanjaboi nĩ mũatĩrĩro wa mwako wa honge cia mĩgĩkĩ ũrĩa ũkoragwo na mũtaratara wa kũramata kiugũ. Wa gwetirwo rĩa mbere nĩ Mũndũ Mũgo mũngeretha Jeremy Bentham karine-inĩ ya 18 ibuku-inĩ rĩake Panopticon, or The Inspection House (Kĩmanjaboi, kana Nyũmba ya Ũthũrimi) 1791. Nguiraci ĩcio nĩ kũhotithia andũ othe arĩa matũũraga kiugo-inĩ(kana 'jela' na Gĩthweri) kũcũthĩrĩrio nĩ karaũ wa kũrũnga ũmwe, matakũmenya kana nĩmaronwo.

O na gũtuĩka gũtirĩ mũrangĩri ũngĩhota kũrora ciikaro ciothe cia andũ ohe o rĩmwe, no tondũ matingĩmenya rĩrĩa marĩ rungu rwa gĩthemengũ, nĩ mekaga maũndũ ta andũ acũthĩrĩrie hĩndĩ ciothe. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ maringagĩrĩrio na kinyi kwĩmenyerera. Mũthodekere ũrĩ na Thingira na gĩtina-inĩ nĩ nyũmba ya ũthuthuria. Kũma kĩratina, mũrangĩri kana athiarĩ nĩ mahotaga kũrota andũ arĩa agĩkie. Ithagumia rĩa Bentham nĩ rĩarĩ kĩharĩro gĩkĩ kĩa kĩmanjaboi kĩhũthĩke ona Thibitarĩ-inĩ, Cukuru-inĩ, wa kũhũthĩrũo o ta thibitari, cukuru na nyũmba cia ũrigitani Mbũgĩ.