Ng'atitirũ (Tauthi)


Ng'atitirũ (kana 'tauthi' kuuma Gĩthweri: 'tausi') nĩrĩo rĩĩtwa rĩa mĩthemba ĩĩrĩ ya nyoni cia rũrĩrĩ rwa Pavo na ĩmwe ya rũrĩrĩ rwa Afropavo rũrĩa rwatariĩ na gatagatĩ ka mbarĩ rwa Pavonini rwa mũciĩ wa Phasianidae (ng'ang'a na ndũgũ ciao).
Rũthiomi-inĩ rwa lingombe kuuma Kũngũ metaga nyamũ ĩno "nkowe" Ndũrũme ciĩtatgwo ng'atitirũ na mĩere nĩ ng'ang'u.
Ũrĩa ũrĩrũ wa kĩharĩro na kĩatĩrĩro kĩa mũthiori mĩnyĩrĩ mĩnene ya ng'atitirũ, ũhana mĩgithi nĩigana kũririmbũa Njũgitano cacu thoome-inĩ ya Ngoingũa (Thayathi). Charles Darwin oigire atĩ ũtungataga ta igongona rĩa kũguchĩrĩria ng'ang'u, na matĩkwa maya Ngengecwa, thagutĩku nĩ ĩcũngĩrĩria Nyamű ĩno kwĩgatĩra ngomanio na nga. Thutha wa hakũhi, Amotz Zahavi nĩ ekũire atĩ maũndũ macio nĩ moonanagia atĩ nyamũ ndĩrĩ na wathe.