Jump to content

Thoome wa Kĩeũ

From Wikipedia

Thoome wa Kĩeũ nĩ ũthuthuria wa Kĩũgo wa ũkorwo ho wa indo na maũndũ. Ta ũmwe wa maũndũ marĩa ma bata mũno, gũkorũo ho nĩ kũhutĩtie maũndũ mothe marĩa marĩ kuo na maũndũ mothe marĩa me taathanĩtie. Nĩguo gũtaarĩria ũrĩa kĩndũ kĩrĩ na mũtaratara wa kĩũmbe, thoome wa kĩeũ ũbaaraga mataatha marĩa me hũra ĩmwe na ũrĩa magayũkanĩtio na ikundi cia mũthingi. Kĩamũranio kĩrĩa kĩrĩ ngumo nĩ mwahũ wa taatha cia mwanya na iria cia mũkarũ. Taatha cia mwanya nĩ ciũmbe itangĩgarũrũka ta mũndũ ũrĩa wĩtagwo Ngũgĩ wa Thiong'o. Taatha cia mũkarũ, nĩ iria ingĩcokereka ta rangi wa ũtune. Mũrurukanio ũngĩ nĩ wa indo cia ũmata iria irĩ kuo thĩinĩ wa ĩcũrĩro na ihinda ta mũtĩ, na indo cia Mũcũranio iria itari kuo ĩcũrĩro na ihinda-inĩ, ta ndari ya 7. Mũtaratara wa mũatĩrĩro ũkoragwo na itanya rĩa gũtanaha kĩgĩna kĩururĩrie na kĩithĩranu kĩa mataatha na ũhũthĩki wa mĩahũ ta, ng'ũndũ, ndũgũ, mĩtithĩrĩro ya ndũgũ na ituĩka.

Athomi a maũndũ ma kĩeũ nĩ marĩ Njũgitano ciĩgie wamũrani wa mataatha marĩa marĩ kwo ma mũthingi kana kano. Kĩrĩra kĩa Plato kĩonjorithagia wooni wa ũũma wa gũkorwo kwo wa mĩkarũ. Ũrutani wa mĩtharũ wĩiyũkĩtie wa kuuga mĩkarũ ĩrĩ ho o Mbũgĩ-inĩ. Kũrĩ o ũgwo, ũrutani wa thoome wa Mbũkio nĩ ũreganĩte kaimana na mwĩtaathĩrĩro wa mĩkarũ. Nĩ kũrĩ njũgĩtano ta icio ciĩgie thoome wa Mathabu, na maũndũ makũĩkane nĩ Ago a ũthuthuria na arĩa a mitugo, no matarĩ matuge kũrĩ mĩro ya thithi. Thoome wa ngoora ugaga no ngora cirĩ ho, thoome wa mwahũko ũkĩgitĩrĩra atĩ mbũgĩ na ngora nĩ ciĩbũgianĩite. Kũringana na athomi amwe a ciũria cia thoome wa kĩeũ itirĩ na kagacwa gakindĩrĩku o tiga mawoni ngũrani marũmbũiye gũkuruhana na nduire cia mũiyũkio wa thiomi ngũrani.

Thoome wa kĩeũ wĩiyũkĩtie ndirirũi karũndo cia ũthũrima. Nĩ hamwe na kũthũrima mwĩcirĩrie hamwe na makenga na ũthuthuria wa ũgo.