Ũramati ũũgĩ

Matemo

kũma otene ũũgĩ ũkoretwo ũgĩthodekwa na njira ya kũgeria na kũhitia (trial and error). ũũ nigwo maũũgi Maigi majagĩrĩria. Kahinda tũrĩ nĩ kũgĩte na njira iratũmĩra thiori cia kuramata ũũgi cia kithayathi.

Kĩambĩrĩria

ũramati ũũgĩ wanjĩrĩrio ni Polanyi ũrĩa wa thungudire ithugunda rĩa ũũgĩ gũkorwo wĩ wa mĩthemba ĩrĩ: ũũgĩ mũtaũkanu (explicit) na ũũgĩ ũtataũkanite (tacit). Thutha ũcio ithugundo rĩri ni rĩtumĩritwo gũthodeka thiori ya uria maũũgi maya meri ma gĩĩ garũrwo[1]. Kwi njira inya cia mugarũrire (conversion) wa maũũgĩ:

• Combination -mutaũkanu ũtwike mutaũkanu.
• socialization - ũtataũkanite ũtwike ũtataũkanite
• Internalization -mutaũkanu ũtwike ũtataũkanite
• Externalization-ũtataũkanite ũtwike mutaũkanu.

ũramati wa ũũgĩ no ũrorwo na mwena wa ati ni tekinoroji. Tekinorojĩ ni ũũgĩ wa kũhũthia wira [2]. ũũgĩ ni hinya na mũndũ gũkorwo ena ũũgĩ mwega no aũtũmire gwika maũdũ manene. ũtũria ũria ũrekwo wa kũramata ũũgĩ ũgĩ faulu no urehe ũtiganu munene.

ũramati wa ũũgĩ ni muthiyu na mbere na yunibathiti imwe cia Kenya ta yunibathĩtĩ koreji Kisii nĩyajĩte digiri ya iguru ya muthemba ũyũ.

Thirikari ya Kenya onayo nĩyajĩte gwikirira ũramati wa ũũgĩ ĩkienda Kenya ĩgĩe na ũcumi wa ũũgĩ. Mabũruri maria mathĩĩte na mbere ni mekagĩrĩra nditi gũtuwa maũcuumi mao ma ũũgĩ ũrĩa ũrehagwo na ũramata wa ũũgĩ.

ciathĩrĩro

1.Tonaka and Tegeuchi, Knowledge creating company, Oxford University Press

2. Wikipedia, thayathi na tekinorojĩ http://ki.wikipedia.org/wiki/Thayathi_na_teknoloji