Ngũngũni

ngũngũni nĩ thambo irĩa ĩĩhũnagĩrĩragia na thakame ya mũndũ. marũma mayo nĩ marĩ macũngĩrĩria maiganona ma kĩũgima wa mwĩrĩ ta; mwĩthũa(na kũcũnũka ngoothi), tũronda, ona ginya kũira kwa ngoothi.

niinge no gũkoragwo na mathĩĩna ma kĩambũgĩ(psychological) magĩtuthũkĩra mũndũ agomereirwo nĩ ngũngũni. maya nĩ ta: kũremwo nĩ gũkoma/kwaga toro, wagagu(anxiety), mĩtitikanio ya meeciria(stress).

kĩhonia

kũnina ngũngũni mĩciĩ-inĩ nĩ ũndũ wĩna kĩgiginyano kĩnene tondũ ngũngũni no cihote gũtũũra thikũ nyingĩ itakũrĩa ona kĩ(athuthuria maugaga nĩ mũigana wa thikũ 70). matacũkia ta kũthaambia na kũhuura indo cia nyũmba maai maratherũka hamwe na gũtũmĩra mĩthaiga ya ndũnyũ nĩ makinya magĩhũthĩka kũnina thĩĩna ũyũ.